ARCOn arrakasta izan duten lau euskal artista
Euskara. Kultura. Mundura.
ARCO, Espainiako arte garaikideko azokarik garrantzitsuena, euskal artisten parte-hartze nabarmenarekin amaitu da. Sahatsa Jauregi, June Crespo, Itziar Okariz, Ixone Sabada, Kepa Garraza, Jorge Oteiza, Ángel Bados, Elena Aitzkoa, Manu Muniategiandikoetxea, Gala Knorr, Itziar Barrio, Esther Ferrer eta Nora Aurrekoetxea izan dira, besteak beste, IFEMAko pabiloietan, Madrilen.
Oraingoan, horietako lauen gainean jarriko dugu arreta: Sahatsa Jauregi, Nora Aurrekoetxea, Mari Puri Herrero eta Ana Laura Aláez. Izan ere, munduko arte garaikideko museo garrantzitsuenetako batek, Sofia Erregina Arte Zentroaren Museo Nazionalak, artista hauen lau lan erosi ditu.
Hauek dira hemendik aurrera museoko bildumaren parte izango diren piezak:
‘París HLM’ (Mari Puri Herrero, 1972)
1972an Mari Puri Herrero (Bilbo, 1942) Parisen egon ondoren egindako margolana da. Izenburuak dioen bezala, Parisko aldirietako alokairu sozialeko etxebizitzak adierazten ditu obrak. HLMren eraikuntzaren hazkunde handiena 1960aren amaieran eta 1970aren hasieran gertatu zen. Garai horretan artista Frantziako hiriburuan bizi zen.
Hainbat eremu artistikotan egin du lan. Pinturan gailendu izan da, jatorri inpresionista duen pintzelada solteari esker, eta grabatuan, bere beharrizan plastikoen arabera teknika desberdinak erabiliz (akuafortea, linoleoa, xilografia...).
‘Culito’ (Ana Laura Aláez, 1996).
Aluminiozko eskultura txikia, non indarkeria eta zaurgarritasuna burdinaren eta kortxoaren kontrastean adierazten diren.
Hasieratik Aláezek kontzeptualki aurrera pausoak eman ditu material berriak eta mota guztietako teknologiak uztartuz. Eskultura arloan, koloretako plastikoak, metal sofistikatuak eta lotune ezberdinak erabiltzen dira, eta planteamendu formala egiten da kateatutako elementuek egitura galaktikoak sortzen dituzten planteamendu formala nabarmentzen da. Bere lanetan emakumeen gorputzak masa-kulturarekin eta inguruko objektuetan eta ohituretan bizi diren subjektibazio-politikekin duen harremana aztertzen du.
‘Izarrak’ (Sahatsa Jauregui, 2023)
Pieza hau objektuen askotariko muntaiak osatzen dituzten lan multzo bati dagokio, batzuk aurkitutako objektuak dira eta beste batzuk artistak landuak. Tentsioan dauden indarrek eutsita, metalezko xaflez egindako gorputz zatien siluetak biltzen ditu obra honek, ehunezko elementuei esker luzatzen edo eusten direnak.
Sahatsa Jauregi Bilbon bizi eta lan egiten du. Gaur egun irakaslea da EHUko BBAA Fakultatean, eta Okela gune independenteko kide izan da 2017-2022 urteetan, Bilbon.
Hainbat erakusketatan hartu du parte, bakarka zein taldeka, hala nola The Ryder (Madril, 2022), Aparador Monteleón (Madril, 2022), Galería The Goma (Madril, 2022), Azkuna Zentroa (Bilbo), Artiatx (Bilbo, 2021), Tabakalera (Donostia, 2021), Galería Fran Reus (Palma, 2021), Horcasitas Jauregia (Balmaseda, 2021), Halfhouse (Bartzelona, 2019), Swamp Horses (Espin, 2019) edo Carreras Múgica (Bilbo, 2016).
‘Kurba (ballena beso baile)’ (Nora Aurrekoetxea, 2023)
Obra esplorazio bat da, non indarkeria, maitasuna eta beldurra bezalako sentimenduek bat egiten duten, bolumenetan eta interakzio espazialetan islatuta. Aurrekoetxeak gorputz-hizkuntzaren eta hitzezko hizkuntzaren arteko harremanari buruz hausnartzera gonbidatzen du ikuslea, egunerokotasunaren eta barru-barruaren testuinguruan.
Arkitektura, testua, performancea, bideoa eta objektuak espazio eta denbora bera partekatzen duten instalazioak eraikitzeko modu eskultorikoan oinarritzen da haren praktika.