Biennale of Sydney: Iratxe Jaio + Klaas Van Gorkum

Iratxe Jaio euskaldunak eta Klaas Van Gorkum nederlandarrak osatzen duten bikote artistikoak ‘Bandera faltsua’ lana erakutsiko du Sidneyko Biurtekoaren 24. edizioan, martxoaren 9tik ekainaren 10era, Etxepare Euskal Institutuaren  ZABAL programaren esparruan egindako lanak ahalbidetuta.

Instalazioak René Magritte margolari surrealistaren ‘Le Drapeau Noir’ (Bandera beltza) eta Pablo Picassoren ‘Guernica’ koadroak ditu abiapuntu, eta arteak memoria historikoaren irudimen kolektiboan jokatzen duen paperari buruzko hausnarketa proposatzen du.

Margolari frantziarraren koadroak hegazkin futurista batzuk irudikatzen ditu zeruertzaren gainean. Zientzia-fikziozko film baten atrezzo gisa, hegazkin horiek gaur egun gure planeta inguratzen duten droneak eta sateliteak iragartzen dituztela dirudi. Pinturak une historiko honen funtsezko alderdi batean jartzen du arreta: abiazioaren aurrerapen teknologikoak nola betirako eraldatuko zuen gizakiok lurraldearekiko dugun harremana, non mendiak  ada ez diren oztopo etsaiarekin akabatzeko.

Jaiok eta van Gorkumek hiru dimentsioko modeloak egin dituzte Magritteren artelanean agertzen diren hegazkinekin. Objektu hauek instalazioan zintzilik daude, eta bideo batekin batera erakusten dira. Bideo honetan euskal paisaia menditsua kokaleku akustiko moduan erabiltzen dute artistek. Picassoren ‘Guernica’-n irudikatutako gorputzen zatiak zerrendatzen dituzten ahotsak entzuten dira, gerrako izugarrikeriak gogora ekarriz.

Espainiako Gerra Zibilean, alderdi frankistak errepublikanoei egotzi zien Gernikako bonbardaketa, eta hortik dator instalazioaren izenburua, ‘Bandera faltsua’. Terminohau bando batek ezkutuan egin eta modu engainagarrian beste bandoari egozten dizkion operazio militarrak izendatzeko erabiltzen da.

ZABAL programa

Pasa den urteko apirilean, Etxepare Euskal Institutuak gonbidatuta, Cosmin Costinas eta Inti Guerrero Sydneyko Biurtekoaren zuzendari artistikoek hainbat museo, arte gune eta artisten estudio bisitatu zituzten euskal testuinguruan murgildu eta praktika artistikoak bertatik bertara ezagutzeko. Egonaldi hartan elkar ezagutu ostean jaso zuten Iratxe Jaiok eta Klaas van Gorkumek erakusketan parte hartzeko gonbidapena.  

‘Ten Thousands Suns’ (Hamar mila eguzki) izenburuarekin, Sydneyko Biurtekoaren 24. edizio honek bidegabekeriari aurre egiteko metodo eta alaitasun iturri gisa ospakizuna proposatzen du, kontzeptu bezala; elkarrekin eraikitako eta modu zabalean partekatutako ospakizuna.